Page 21 - Gerhemder bülten 3

Tablo 3. Kas kütlesi, kuvveti ve fonksiyonun değerlendirilmesinde kullanılan testler

Ölçülen Faktörler
Kas Kütlesi -BIA -BT
-DEXA -MRG
-Antropometrik Ölçümler -DEXA
-BIA
-

- -
-
-

Fiziksel - -
Performans - -
- -
-Merdiven

Son güncellemelerle EWGSOP2, sarkopeni belirtileri gösteren bireylerin kolay belirlenmesinin bir yolu ola-
rak SARC-F anketinin kullanılmasını önermektedir (5). SARC-F, toplum sağlığı alanında ve diğer klinik or-
tamlarda sarkopeni riski taramasında kolaylıkla kullanılabilen, değerlendirmenin bireylerin kendi ifadelerine
dayanarak yapıldığı, kas kuvveti, düşme deneyimi, yürüme yeteneği, sandalyeden kalkma ve merdiven çıkma
deneyimlerini içeren 5 maddelik bir ankettir (13). SARC-F, sarkopeni risk taraması için ucuz ve uygun bir yön-
temdir. SARC-F bireylerin kendi ifadeleri yansıttığı için, sonuçlar birey için önemli olan olumsuz sonuçların
algısını yansıtmaktadır (5).
Sarkopeni, yaşam kalitesini doğrudan etkileyen, düşmeler ve hastaneye yatışla sonuçlanan, uzun dönem bakım
gerektiren, tedavi maliyetlerinin arttığı önemli bir sağlık sorunudur (9). Mobilitede bozulma, düşme ve yara-
lanma riskinde artış, yara iyileşmesinin gecikmesi, basınç yaralanması riskinin artması, fiziksel özürlülük ve
kırılganlık riskinin artması, günlük aktivite performansında bozulma, bakıcıya bağımlılık, bağımsızlık kaybı,
uzun süre hastanede kalma ve sağlık maliyetlerinin artması, huzurevi ve bakım evi gereksinimlerinin artması
ve mortalite artışı nedenleriyle çok önemli bir sağlık sorunudur (9,10).
Sarkopeni, multifaktöriyel kompleks bir geriatrik sendrom olduğundan tedavisi için de çok boyutlu yaklaşım-
ların benimsenmesi gerekmektedir. Sarkopeni önlenmesi ve tedavisinde başlıca yöntemler egzersiz, D vitamini
desteği ve proteinden zengin diyet şeklinde sıralanabilmektedir (14).
Sarkopeni yönetimi kas kuvveti ve yürüyüş antrenmanını içeren fiziksel tedavi üzerine odaklanmaktadır. Sar-
kopeni yönetiminde direnç egzersizleri günlük 1-1.5 gr/kg protein alımı ile kombine edilmelidir. Hem primer
hem sekonder sarkopeni tedavi önerilerinde egzersizler yer almaktadır. Tedavi kısmında dirençli fiziksel akti-
vite, protein takviyeleri/protein zengin diyet içermelidir (15,16).
Aerobik ve direnç tipi egzersizlerin her ikisinin de, ilerleyen yaş ile birlikte görülen kas kütlesi ve kuvvetindeki
kayıpları azalttığı ve olumlu etkiler sağladığı belirlenmiştir (10,17). Yüzme, yürüyüş, dans ve bisiklet sürme gibi
aktiviteler aerobik egzersizlere örnek olarak gösterilebilmektedir. Direnç egzersizleri, bir dirence karşı kasların
çalıştırılması esasına dayanmakta ve kas dokusundaki protein sentezini, kas kütlesini ve kas kuvvetini olumlu
etkilemektedir (18,19).
Günlük yeterli protein alımı sarkopeninin önlenmesi ile tedavisinde önemli bir yer tutmaktadır. Sağlıklı yaşlı-
lar için günlük 1,0-1,2 g/kg/gün, akut veya kronik hastalığı olan yaşlılar için 1,2-1,5 g/kg/gün, şiddetli hastalık,
yaralanma ya da malnütrisyonlu yaşlılar için 2 g/kg/gün protein alınması önerilmektedir (16,20). Sarkopeniye

21