Page 7 - Gergemder Bülten Sayı 2

şullarının değerlendirilmesi önemlidir. Yapılan çalışmalarda uygun şekilde fiziksel aktivitenin
artırılmasının uyku kalitesi kötü olan ve ruh sağlığı sorunları olan yaşlı yetişkinlerin yaşam
kalitelerinin artırılmasına katkı sağlayabileceği; yaşlı yetişkinlerde öz-şefkatin, ruh sağlığı ve
uyku bozukluğu semptomlarının gelişmesinden koruduğu, aynı zamanda yaşam doyumlarını
artırdığı; yaşlı yetişkinlerin uyku kalitesinin, özellikle uykuya dalma, uyku süresi, uyku etkin-
liği ve gündüz uyku bozukluklarının iyileştirilmesinde müzik dinleme gibi basit girişimlerin

faydalı olabileceği belirtilmektedir.

Uyku kalitesinin artırılmasına yönelik olarak; yatak odasında televizyon ve parlak ışık gibi
uykuyu dağıtan faktörlerin bulundurulmaması; alkol, kafein, tütün gibi maddelerden ve ağır
öğün alma gibi uykuyu dağıtan faktörlerden sakınılması; uyku rutinlerinin sürdürülmesi ve ani
değişikliklerden kaçınılması; gevşemeye yardımcı olacak yatak rutinlerinin oluşturulması öne-
rilmektedir. Telefon acil durumlar için önemli olmakla birlikte, özellikle gece boyunca telefonla
çok fazla meşgul olma veya parlak ekranın uykuyu olumsuz etkileyeceği belirtilmelidir. Kolay-
ca erişilebilen bir ışığa sahip olunması ve koridorlarda veya banyoda hareket sensörlü ışıkların
olması karanlıkta yataktan kalkarken takılma ve düşme gibi riskleri azaltırken uyku kalitesinin
artmasına katkı sağlayacaktır.

Sonuç olarak yaşlanmaya bağlı ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler ve sağlık sorunları uyku
kalitesi ve buna bağlı olarak yaşam kalitesini olumsuz etkilerken, uyku ile ilgili sorunlara bağlı
ortaya çıkabilecek sağlık sorunları da yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir. Hemşire-
lerin yaşlanmayla birlikte ortaya çıkabilecek uyku ile ilgili bu sorunların farkında olması ve
sağlıklı yaşlanmaya yönelik hemşirelik girişimleri ile bireyleri desteklemesi yaşam kalitesinin
artırılmasına katkı sağlayabilir.

Kaynaklar

1. Carskadon MA, Dement WC. Normal human sleep: an overview. In: Kryger MH, Roth
T, Dement WC, eds. Principles and practice of sleep medicine. 4th ed. Philadelphia, PA:
Elsevier Saunders, 2005:13-23.
2. Chen CT, Tung HH, Fang CJ, et al. Effect of music therapy on improving sleep quality
in older adults: A systematic review and meta-analysis. J Am Geriatr Soc. 2021;69(7):1925-
1932. doi:10.1111/jgs.17149.
3. Gothe NP, Ehlers DK, Salerno EA, Fanning J, Kramer AF, McAuley E. Physical Activity,
Sleep and Quality of Life in Older Adults: Influence of Physical, Mental and Social
Well-being. Behav Sleep Med. 2020;18(6):797-808. doi:10.1080/15402002.2019.1690493.
4. Kim C, Ko H. The impact of self-compassion on mental health, sleep, quality of life and
life satisfaction among older adults. Geriatr Nurs. 2018;39(6):623-628. doi:10.1016/j.

gerinurse.2018.06.005
5. Newson R., DeBanto J. Aging and sleep. https://www.sleepfoundation.org/aging-and-
sleep. 2023. Erişim Tarihi: 27.10.2023
6. Saygın M ve Özgüner MF. Uykunun Mikro Yapısı ve Mimarisi. Uyku Bülteni. 2020; 1 (1):
19-29.
7. Tufan A. Bahat G. Yaşlıda Uyku Bozuklukları. Türkiye Klinikleri Journal of Medical
7