Page 16 - Gergemder Bülten Sayı 2

YAŞLANMA VE EGZERSIZ

Kişiler yaşam yolculukları sırasında çeşitli fiziksel, zihinsel ve
duygusal değişimlerle karşılaşırlar. Yaşlanma kendi zorlukları-
nı beraberinde getirirken, aktif ve fiziksel bir yaşam tarzı sür-

dürmek, ilerleyen yaşa eşlik edebilecek olumsuzluklara karşı
zorlu bir karşı güç olarak ortaya çıkmıştır (1). Yaşlanan nü-
fusun giderek yaygınlaştığı bir dönemde, yaşlanan bireyler
için egzersizin avantajlarını anlamanın ve teşvik etmenin
önemi çok büyüktür (2, 3).

Ögr. Gör. Kutay KAŞLI, Yaşlanma sürecinin engellenememesine rağmen, düzenli
Fizik tedavi ve Rehabilitasyon egzersizin hareketsiz bir yaşam tarzının fizyolojik etkile-
Uzmanı
Çankırı Karatekin Üniversitesi rini en aza indirebileceği ve kronik hastalıklar ile engel-
Sağlık Bakım Hizmetleri Bölümü leyici durumların gelişimini ve ilerlemesini sınırlayarak
aktif yaşam olanaklarını artırabileceği belirtilmektedir (1). Fiziksel aktivite ve egzersizin yaşlı

bireyler üzerindeki faydalı etkilerini destekleyen ikna edici kanıtlar çok derindir. Bu olumlu
etkiler, sadece fiziksel faydaların ötesine geçerek zihinsel, duygusal ve sosyal refah alanlarına
da uzanmaktadır (1). Yaşlı bireyler biyopsikososyal modele uygun olarak holistik olarak ele
alındığında, egzersizin bu faydaları, fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak, kronik ağrı gibi yoğun
semptomlarına dahi çözüm olabilmektedir (4). Tam tersine, yaşlanma ve hareketsiz bir yaşam
tarzı, kas fonksiyonu ve kardiyorespiratuar zindelikte azalma ile ilişkilidir ve günlük aktivi-
teleri gerçekleştirme, yaşam kalitesinde azalma, sosyal izolasyon, ruhsal olarak etkilenme ve
bağımsız iş yapabilme yeteneğini sürdürme kapasitesinde bozulmaya neden olur (3, 5). Ancak,
fiziksel aktivitenin artması ve egzersiz, kişilerin hayatını olumsuz yönde etkileyen kronik has-

talık riskinin azalmasıyla da ilişkilidir. Vücuttaki çoğu fizyolojik sistem, hastalıkların birincil
önlenmesi ve hastalıkların sekonder önlenmesi/tedavisi yoluyla fiziksel aktivite ve egzersizden
olumlu bir şekilde faydalanmaktadır (6). Görüldüğü üzere egzersiz, yaşlı birey için kronik bir
hastalık olmasa da; yaşlı bireyin bir ya da daha fazla hastalığı olsa da bireyin hayatı için önemli
bir aktivite olarak yer etmelidir. Egzersiz ve fiziksel aktivitenin yaşlanma sırasında kaslarda
meydana gelen birçok değişikliği etkileyebileceği ve bu nedenle sağlıklı yaşlanma için gerekli
olan bu aktif yaşam tarzının bir parçası olarak egzersizin, genç yaştan itibaren insanların haya-
tına dahil edilmesi gerekmektedir (7).

Bireye özgü egzersiz ve fiziksel aktivite, kardiyovasküler hastalık, inme, diyabet, osteoporoz ve
obezite dahil olmak üzere birçok kronik hastalık için önleyici stratejiler olarak önemli rol oy-

namaktadır. Yukarıda da belirtildiği gibi; artmış bir hareket yeteneği, ruh sağlığı ve yaşam kali-
tesinin iyileştirilmesinin yanında ölüm oranının azaltılması gibi sonuçları içermektedir. Özel-
likle, egzersiz müdahale programları kırılganlığın ayırt edici özelliklerini (düşük vücut kütlesi,
zayıf güç, düşük enerji seviyesi) ve bilişi iyileştirir, böylece yaşlanma sırasında fonksiyonel ka-
pasiteyi optimize eder (1, 3). Bu gibi önemli patolojik durumlarda egzersiz terapötik bir ajandır

16