Page 4 - Gerhemder Bülten Sayı 1 Mayıs 203

lemek için yaşlı yetişkinler, aileleri ve toplulukları ile işbirliği içinde çalışır ve yaşlı bireylerin bakı-
mında bu yaklaşım hemşireliğin paradigması ile daha tutarlıdır. Uzmanlığın hastalığa ek olarak
sağlık ve zindeliğe daha geniş açıdan odaklanması, bireyin etkilenimlerine bütüncül bir yaklaşımı
öngörmesi nedeniyle 1970’lerde geriatri hemşireliği teriminin yerini gerontoloji hemşireliği terimi
almıştır. Görüldüğü gibi, Gerontoloji ve Geriatri terimleri arasında önemli farklılıklar olmasına
rağmen genellikle birbirinin yerine de kullanılmaktadır. Ülkemizde 2012 yılında kurulan Geriatri
Hemşireliği Derneği (GERHEMDER)’nin kuruluşunda da bu iki terimin birbirinin yerine kulla-
nılmasına, ülkemizde gerontolojik bakış açısının geriatri hemşireliği ile eş tutulmasına istinaden
Geriatri hemşireliği isminin kullanılması önerilmiştir. Gerçekte evrensel ve bilimsel bir bakış açı-
sı ile değerlendirildiğinde derneğin amaç ve yapısına uygun olan isim “Gerontoloji Hemşireliği”
olup, belki de bir isim değişikliğine gidilmesi gündeme gelebilecektir.
Toplumun gereksinimlerine duyarlı mesleki ve akademik örgütler mesleğin ve akademinin bu ge-
reksinimlere yanıt vermesini sağlayacak girişimleri yönlendirmede liderlik etmelidirler. Amerika
Birleşik Devletleri (ABD)’ndeki yaşlı yetişkinlerin ve ailelerinin gelişen taleplerine hemşireliğin
yanıtını geliştirme ve iyileştirmede önemli kilometre taşlarını döşemiş ve örgütlü çabanın en etkili
öneklerinden birini oluşturmuştur. Amerikan Hemşireler Derneği (ANA) tarafından, 1961 yılın-
da geriatri hemşireliği bir uzmanlık grubu olarak önerilmiş, 1962 yılında Geriatri Hemşireliği Uy-
gulamaları üzerine bir odak grup toplantısı yapılmış, 1966 yılında ANA bünyesinde bir Geriatri
Hemşireliği Bölümü yapılandırılmış ve 1970 yılında ANA, “Geriatri Hemşireliği için Uygulama
Standartları” oluşturulmuştur. Bundan kısa bir süre sonra da 1973 yılında Gerontoloji Hemşireliği
alanında ilk sertifika programını gerçekleştirilerek 74 hemşireye sertifika verilmiştir.
Geriatri hemşireliğinin günümüzden bir asır önce bir uzmanlık alanı olarak kabul gördüğü, 1925
yılında American Journal of Nursing (AJN) de “Yaşlıların Bakımı” başlıklı anonim sütun bulundu-

ğu belirtilmektedir. 1950 yılında bir yükseklisans tezine dayalı olarak ilk geriatri hemşireliği ders
kitabının, 1952 yılında ise Nursing Research dergisinde ilk kez bir geriatri hemşireliği çalışması-
nın yayınlandığı görülmektedir. Amerikan Hemşireler Derneği (ANA) tarafından, 1961 yılında
geriatri hemşireliği bir uzmanlık grubu olarak önerilmiş, 1962 yılında Geriatri Hemşireliği Uy-
gulamaları üzerine ilk Ulusal Hemşirelik Toplantısı düzenlenmiş, 1966 yılında ise ANA bünyesin-
de bir Geriatri Hemşireliği Bölümü yapılandırılmış ve 1970 yılında ANA, “Geriatri Hemşireliği
için Uygulama Standartları” oluşturulmuştur.
1976 yılında ANA Geriatri Hemşireliği Bölümünün adı Gerontoloji Hemşireliği Bölümü olarak
değiştirilmiş ve “Gerontoloji Hemşireliği Standartları” yayınlanmıştır. 1981’de “1. Uluslararası
Gerontoloji Hemşireliği Kongresi ” gerçekleşmiştir. Bu gelişmeleri takiben ve eş zamanlı olarak
hemşirelik eğitim programlarında gerontoloji hemşireliği içeriğinin yer alması, hemşirelerin çeşitli
bakım ortamlarında yaşlı bireyi ve gereksinimlerini anlama, bu gereksinimlere yanıt verme yeter-
liliklerini geliştirilmesine yönelik çabaların da arttığı görülmektedir.
199O’lı yılların sonlarında, hemşirelik lisans programlarının gerontoloji hemşireliği içeriğinin in-
celenmesi, öğretim elemanlarının öğretme kapasitesinin belirlenmesi ve gerontoloji hemşireliğinin
güçlendirilmesine yönelik girişimler başlamış, 1997 ve 2003 yılları arasında gerontoloji hemşireliği
müfredatının geliştirilmesinde önemli adımlar atılmıştır. Bir taraftan hemşirelik lisans programla-
rındaki gerontolojik içeriği geliştirmeye çabalarken, diğer taraftan gerontoloji hemşireliği alanında
artan öğretim elemanı eksikliğini gidermeyi, gerontoloji hemşireliği alanında akademisyen ve eği-
tici boşluğunu kapatmayı hedefleyen girişimler geliştirilmeye devam etmektedir. Günümüzde Sig-

4