Page 14 - Gerhemder sayı 4

Sağlık hizmetlerine erişim imkanları, sağlık sigortası sahipliği ve bireylerin yaşadıkları coğrafi bölgeler gibi
sosyoekonomik durumlar, yaşlı bireylerin sağlık durumunu etkileyebilir. Bu faktörler, geriatrik bireylerin
sağlıkları üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Sağlık sigortası varlığı, sağlık hizmetlerine ulaşım kolaylığı
ve coğrafi konum gibi değişkenler, yaşlıların genel sağlık durumunu belirleyen kritik unsurlardır(8)

TÜİK’ in Türkiye Sağlık Araştırması 2008-2022 verilerine göre, işitme kaybı olan bireylerin cinsiyet ve yaş
dağılımları incelenmiştir. (Tablo 2). İşitme engelli tanısı konan bireyler 2008 yılında %8,8’i; 45-64 yaş aralığın-
da, % 18,7’si; 65 -74 yaş aralığında ve % 43,1’ ü ise 75+ yaş üzerinde tespit edilmiştir Yine TUİK verileri 2022
yılında ise %11,8’i ; 45-64 yaş aralığında, % 19,9’u 65 -74 yaş aralığında ve % 55,5’i ise 75+ yaş üzerinde tespit
edilmiştir. (9).

Tablo 3. Yaş Grubu Ve Cinsiyete Göre Kişilerin Teknolojik Ürün Kullanım Durumları, 2023

Yaşlı bireylerin her türlü cihazı kullanırken, psişik özellikleri, yakın çevresinin desteği, görme yetenekleri, el
becerileri, zihinsel kapasiteleri, maddi durumları ve estetik kaygıları göz önünde bulundurulması gereken
başlıca faktörlerdir. Presbiakuzide (yaşlılığa bağlı işitme kaybı) işitme cihaz uygulaması işitme kaybının tipi,
derecesine, kişinin ihtiyacına, sağlık durumu ve yakın çevre veya aile desteği faktörlerine bağlı olarak oldukça
değişkenlik göstermektedir.(5)

Yaşlı bireylerde İşitme cihazı dışındaki uygulama olan koklear implant uygulamalarında temel tartışma konusu
genel yaşlanma nedeni ile yaşlı bireylerin elektronik bir alet olan ve ameliyat ile iç kulağa yerleştirilen koklear
implanttan yeteri kadar yarar görmeyeceği şeklindeydi. Ancak günümüzde yapılan çalışmalar ve uygulamalar
işitme cihazından fazla yarar görmeyen, ileri-çok ileri derecede iç kulak kaynaklı işitme kaybı olan yaşlı birey-
lerde koklear implant uygulamalarının oldukça başarılı olduğunu göstermektedir(13)

Evde yalnız yaşayan, demans, alzheimer gibi rahatsızlıkları ya da kronik fonksiyonel yetersizlikleri olan nörolo-
jik problemli yaşlı bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin desteklenmesi, yaşam kalitelerinin ve öz bakım
kapasitelerinin arttırılması, Akıllı ev tasarımları güvenli ev ortamlarının oluşturulması, Akıllı izleme sistem-
leri , acil ya da sağlığı tehdit edebilecek durumlarda Tele-sağlık görüntüleme sistemi ile uyarıların belirli
bir merkeze yönlendirilmesi ve özellikle sosyal izolasyon açısından tasarlanan Sosyal etkileşimli robotlar gibi
ürünler teknolojik gelişmelerin çok avantajı olduğu düşündürmektedir (14).

12